Website denilince en önemli konulardan biri site hızıdır. Site hızınız ne kadar yüksek olursa ziyaretçileriniz o kadar verim alır. Fiber internetin yaygınlaşması ile beraber site hız sorunu bir çok cihazda görülmüyor fakat mobil cihazları ve fiber altyapının olmadığı yerleri de unutmamak gerekiyor. Özellikle mobil cihazlar ayrıca özen gösterilmesi gereken bir konudur. Bir kaç yıl içinde mobil cihaz kullanımı %80'in üzerine çıkacağı tahmin ediliyor. Yani ilerleyen zamanlarda trafiğin çoğunu yavaş internete sahip cihazlardan elde edeceksiniz. Bu yüzden sitenizde yavaşlığa sebep olacak bir takım şeyleri çıkararak optimize etmeniz gerekiyor.

Google'ın gözünde hızın önemi

Google her zaman kaliteli sitenin aramalarda yukarda görünmesini istiyor. Kaliteyi değerlendirirken hız, tasarım, içerik, mobil uyum, sitede geçirilen süre, hemen çıkma oranı, hatasız kod ve SEO uyumlu etiketler gibi bir çok kriteri mevcut. Fakat, hız yoksa diğerleri çok da önemli olmuyor çünkü sitenizi ziyaret eden bir kişi siteniz yüklenmiyorsa geri dönüp bir başka sitede aramaya devam edebilir ve sizin diğer bütün emekleriniz, kullanıcı için hiç başlamadan bitmiş olacak.

Site hızı nasıl ölçülür?

PageSpeed Insights

Google'ın kendi site hızı ölçme servisidir. Mobil ve masaüstü sitede olarak 2 farklı hız ölçümü yapmaktadır. Sitenizin neden yavaş olduğuna dair ipuçlarını ölçüm yaptığınız sayfanın altında bulabilirsiniz. 

tools.pingdom.com

Alternatif olarak bu pingdom.com'u da kullanabilirsiniz. Dosyalarınızın boyutlarını ve yüklenmesi için ne kadar süre harcağını öğrenebilirsiniz. Site hızınızı etkileyen birkaç ipucu barındırmaktadır.

Bir site nasıl hızlanır?

Bir sitenin yüklenmesi aşama aşama gerçekleşmektedir. Bu yüzden hızlandırmaya çalışırken birden fazla optimize etmeniz gereken şey mevcut.

Sunucu

Sunucunuz donanım ve yazılım bakımından site hızınızı etkileyen büyük faktördür. Ziyaretçilerinizi taşıyabilecek kadar ram ve işlemci hızına sahip olmalıdır. İçerisinde bulunan işletim sisteminin güncelliği, kullandığınız dilin güncelliği (ör: php ve mysql sürümleri), sunucu internet hızı sitenizin hızını doğrudan etkilemektedir. Eğer bunlara müdehale edemiyorsanız paket yükseltmeyi veya firma değiştirmeyi düşünün. Amazon Web Services, Google Cloud, Digital Ocean gibi firmaları düşünebilirsiniz.

Site yazılımı

Kullandığınız dil gibi, site yazılımı da güncel olmak zorundadır. Geliştirilen dil ile birlikte yazılımlar da gelişmektedir. Kullandığınız yazılım ve kütüphaneleri güncelleyin. Örneğin Wordpress kullanıyorsanız Wordpress sürümünü ve kullandığınız tema, eklentileri güncellemeyi unutmayın. Bu hem güvenlik için hem de site hızınız için size fayda sağlayacaktır.

Tema

Sitenizde muhtemelen en büyük sorunu temanız çıkarıyordur. Kullanılmayan bir sürü JS ve CSS kütüphanesi, abartılacak derecede animasyonlar, sıkıştırılmamış dosyalar sitenizi yavaşlatmaktadır. Temanızı optimize ediniz veya SEO uyumlu bir tema kullanmayı deneyiniz.

Dosyalar ve görseller

Optimize edilmemiş görseller, büyük yer kaplamaktadır. Örneğin telefon kamerası ile çekilmiş standart bir fotoğraf 3-5mb yer kaplamaktadır. Sitenize yükleyeceğiniz görselleri yüklemeden önce optimize ederek veya sitenize görsellerinizi otomatik optimize edecek bir sistem kazandırmanız gerekir. CSS ve JS dosyaları da sıkıştırılmalıdır (minifying). CDN kullanmayı da unutmayınız.

CDN

Content Delivery Network yani Türkçe olarak İçerik Dağıtım ağı anlamına gelen sunuculardır. Bu sunucuların amacı sitenizdeki CSS,JS ve görselleri tutmaktır. CDN sunucuları hızlı oldukları için bu dosyaların daha hızlı yüklenmesini ve kendi sunucunuzun yükünü azaltmayı sağlamaktadır. Ayrıca fotoğraflarınızı kendi sunucunuza yüklemek yerine Amazon S3 gibi harici bir sunucuya yükleyerek hem alandan tasarruf edip hem de sunucu yükünüzü azaltabilirsiniz. Bu şekilde ayrıca CDN kullanmanıza gerek yoktur. 

Önbellekleme (Caching)

CSS, JS dosyalarının ayrı sunucuya yüklenmesi ve sıkıştırılması gibi konuları yukarıda anlatmıştık. Bunun dışında sayfalarınızı da ön belleğe almalısınız. Bir ziyaretçi siteye girdiğinde sunucu arkada sorgular geçekleştirir ve kullanıcıya bu sorguları işleyerek dönderir. Eğer bu sayfa sabit bir sayfaysa örneğin bir blog yazısı, hakkımızda sayfası vs, günde 1000 ziyaretçiniz varsa bu işlemi 1000 kere tekrarlayıp sunucunuzu meşgul edecektir. Ama ön bellekleme yaparsanız sadece ilk kullanıcı girdiğinde o sayfanın bir html çıktısı oluşur ve sonrasında geri kalan herkes aynı dosyayı görecektir tekrar sunucu işlem yapmayacaktır. Böylece yüksek ziyaretçiye sahip bir site daha hızlı cevap verecektir ve daha yüksek ziyaretçileri kaldırabilecektir.

Veri tabanı önbelleklemesi

Dosyaları önbellekleyebileceğiniz gibi veri tabanınızı da ön bellekleyebilirsiniz. Veri tabanı önbelleklemesi; daha önceden gerçekleştirdiğiniz bir veritabanı sorgusunu ön bellekleyerek aynı sorguyu 2. kez yaptığınızda size ön bellekten döndermektedir. Redis ve memcached popüler 2 veri tabanı ön bellekleme sistemidir. Eğer sisteminiz veri tabanını çok kullanıyorsa veri tabanı önbelleklemesine çok ihtiyacınız var demektir.

Cloudflare

Cloudflare yukarıda anlatılan birçok özelliği tek başına ücretsiz olarak sağlamaktadır. SSL ve DDOS koruması DNS yönetimi gibi birçok özellik sağlamaktadır. Ücretli gelişmiş paketleri de bulunmaktadır.